А.Ундраа = Магтсан хүүхэн хуриман дээрээ...

Саяхан А. Ундраа гэдэг хүний ярилцлагын эхний хэдэн хариултыг уншлаа. Уншаад л блогтоо өөрийн дургүйцэлээ илэрхийлэхгүй бол болохгүй нь ээ!

Энэ хүний өөр нэг видеон-ярилцлагыг хэдэн жилийн өмнө үзсэн юм. Тухайн үед Стэнфордын их сургуульд зочин профессор хэмээн ярилцсан байв. Олон улсын цөмийн аюулгүй байдал, урааны хэрэглээ, бодлого талаар судалгаа хийдэг аж. Видеоны доор бичсэн сэтгэгдэлүүдийг уншаад би тэр үед их гайхширсан шүү. Ихэнх хүмүүс энэ судлаачийг Стэнфордын их сургуульд багшилдаг болохоор нь тэнгэр тултал магтаад, сайн хүн, дэлхийд данстай эрдэмтэн гээд л бичиж гарсан байв.

Манайхан өнгө мөнгөнд хууртагдана гэж тун амархан. Стэнфорд ч юм уу, алдартай сургуульд багшилдаг болохоороо л сайн хүн, ухаантай хүн, зөв бодолтой хүн гэсэн үг биш шүү дээ.

Одоо тэдгээр магтсан, биширсэн хүмүүс А.Ундраа гэдэг судлаачийн доорх ярилцлагыг уншаад юу гэх бол?

Магтсан хүүхэн хуриман дээрээ унгана гэгч болж байна.

Тэрбээр их өндөр албан тушаал хариуцдаг юм байна: Гадаад харилцааны яаманд цөмийн эрчим хүчиний салбарын тусгай үүрэг гүйцэтгэгч элчин сайд буюу монголын эрх ашигийг дэлхийн хэмжээнд төлөөлөх хүн юм.

Ярилцлагаас нь харахад Монголчуудын төлөө санаа зовсон шинж лав харагдсангүй. Монголд атомын цахилгаан станц барихыг идэвхитэй дэмжих бодлого баримталдаг хүн ажээ.

Фукушимагийн осолын дараахан ярьсан бололтой.
Жинхэнэ эрдэмтэн хүн лав миний хувьд иймэрхүү хариултууд өгөхгүй байлаа.
Стэнфордын их сургуульд харин тархиа зад угаалгачихсан юм биш үү, энэ эмэгтэй???
Доорх асуултуудад тэрбээр ийн хариулсан байх юм:

эх сурвалж:
http://www.dailynews.mn/?vfile=7&vmet_id=17846&vmet_main=6253&vt=&vl=&vdate=&vofile=&left=yes&vpage=

-Атомын цахилгаан станц дэл­бэрлээ гэдэг мэдээлэлд монголчууд ихэд түгшиж байна. Та тэнд үүссэн нөхцөл байдлын та­лаар мэргэжлийн хүний хувьд бо­дит мэдээллийг хүргэхгүй юу?
-Японд үүссэн нөхцөл байдлыг хэт дэвэргэж хүлээн авч байгаа хандлага ажиглагдаж байна. Японы Засгийн газрын зүгээс ард түмэндээ хандаж бодитой мэдээл­лийг хүргэж байгаа гэдэг үүднээс тэндээс иш татаж ярих нь зүйтэй болов уу. Цунами, газар хөдлөл­төөс шалтгаалж Японы Фукишима­гийн цахилгаан станцад осол гарсан. (...) Ослын хувьд маш хүнд том осол биш. Дунд зэргийн осол гэж олон улсын байгууллагаас дүгнэсэн байна.

-Дэлбэрэлтээс үүдэж агаарт тархах хорт туяа хүмүүст хэр нөлөөлөлтэй вэ. Лав 160 хүн хордсон байх магадлалтай гэж мэдээлэгдэж байна?
-Цахилгаан станцын эргэн тойронд 20 км доторх 200 мянга орчим иргэдийг нүүлгэн шилжүүл­сэн. Тэнд оршин суугаа иргэдэд хэрхэн нөлөөлөх вэ гэдгийг одоо дүгнэхэд эрт байна. Урьдчилсан байдлаар хэлж байгаагаар ноцтой нөлөөлөл байхгүй. Тайван байхыг зөвлөж байгаа юм билээ. Хэмжилт хийж иргэдийг нүүлгэн шилжүүлэх явцад 160 хүн биедээ туяаны цацраг авсан гэсэн мэдээлэл өгч байна. (...)
-Цөмийн салбарт Япон тэр­гүүлэгч орны нэг. Тэнд нийт хичнээн атомын цахилгаан станц байна вэ. Цаашид газар хөдлөл­төөс болж нэмж дэлбэрэх аюул үүсэхгүй гэх баталгаа бий юу? -Япон улс газар хөдлөлтийн идэвхтэй бүсэд байрладаг. Атомын төрлийн технологиор Япон дэл­хийд тэргүүлдэг. Тэнд 55 цахилгаан станц барихдаа газар хөдлөлтийн чичирхийлэлтэд тэсвэртэй байхаар инженерийн зориулалтыг гарга­сан. Цунами болон газар хөдлөлтөд Япон улс тулдаа аюул багатай өнгөрч чадсан гэж бодож байна. Ахиад газар хөдөлж эрсдэл үүслээ гэхэд цахилгаан станцууд нь шууд автоматаар унтрах боломж­той. (...)

-Японд болсон цунами зөвхөн нэг улс орны асуудал биш болох нь мэдээж. Гамшиг болсонтой холбогдуулан дэлхийн бусад улс оронд ямар нөхцөл байдал үүсч байна вэ? -Цөмийн аюулгүйн ажиллагаа, энх тайвны асуудалтай холбоотой учраас энэ салбар олон нийтийн анхаарлын төвд байхаас аргагүй. Цөмийн эрчим хүч найдвартай эрчим хүчний эх үүсвэр болж чадаж байна. Үйлдвэрийг хөгжүүлэх суурь болж байна. Хэрвээ аюулгүйн ажиллагааг бүрэн дүүрэн хангаж чадахгүй жолоодлогогүй болбол араасаа асар их хохирол учруулахаар юм. Хаа нэг газар болж байгаа осол их, багаасаа үл хамааран салбартаа бүхэлдээ нөлөөлдөг. Цөмийн салбар хөгжиж эхэлсэн 50-60 жилийн хугацаанд хуруу дарам цөөн осол болсон боловч тэр осол тухайн орны төдийгүй дэлхий нийтийн ард иргэ­дийн сэтгэл зүйд шууд нөлөөлдөг талтай. (...)
-Манай улс атомын цахилгаан станц барих чиглэлээ батлан гаргасан. Энэ ажил ямар шатандаа явна вэ? -2021 онд цахилгаан станцтай болно гэсэн чиглэлтэйгээр ажил­лаж байгаа. Урьдчилсан судалгаа төдийгүй иж бүрэн судалгаа хийх хэрэгтэй. Цахилгаан станцыг аюулгүй найдвартай ажиллуулдаг боловсон хүчин, аюулгүйн ажил­лагааны горим журмыг мөрддөг орчин бүрдүүлж байж барих нь зүйтэй. Япон улсын түвшинд хийхгүй л бол яаран орж болохгүй салбар. Одоогийн байдлаар нааштай алхмууд хийгдэж эхэлж байна.

Яагаад би энэ эрдэмтэнийг шүүмжилэх болов? Миний байр суурь бол доорх юм.

• Японы засагийн газар ард иргэддээ бодит үнэн мэдээлэл өгсөн гэж цөмийн эрчим хүчний тусгай элчин А.Ундраа хэлжээ. Гэвч бодит байдал түүний хэлсэнээр биш байсаныг саяхан болсон явдал гэрчилнэ. Японы засагийн газарын цөмийн энерги хариуцсан зөвлөх Тошисо Косако (Toshiso Kosako) 4 сарын сүүлээр хэвлэлийн бага хурал хийлгэн ажилаасаа өөрийн хүсэлтээр халагдаж байгаагаа мэдэгдсэн билээ. Тэрбээр японы засагийн газар иргэдэд үнэн зөв мэдээлэл өгөхгүй байгааг буруутгаж, мөн зөвхөн цагийг аргацаасан арга хэмжээ аван, Фукушимагийн АЦС-ын жинхэнэ осолыг багасгах ямар ч арга хэмжээ авахгүй байгааг хэлээд ажилаасаа халагдах өргөдөлөө өөрөө өгсөн бөлгөө. Түүний зөвлөгөө, хэлж ярьсаныг японы засагийг газар хэрэгжүүлэхгүй байгааг Тошисо Косако цохон тэмдэглэсэн. Хэвлэлийн бага хуралын үеэр тэрбээр асар ихээр уйлан сэтгэлийн цөхрөлөө илэрхийлэв. Тэгэхээр байдал ямар аюултай байгаа нь тодорхой биш гэж үү?эх сурвалж: http://www.spiegel.de/wissenschaft/mensch/0,1518,759906,00.html

• А. Ундраа гуай Фукушимагийн осолыг хүнд осол биш гэжээ. Гэтэл уг атомын цахилгаан станцын дөрөвийн дөрвөн реактор нэгэн зэрэг сүйрэлийн байдалд орчихоод байхад яагаад хүнд осол биш гэдэг билээ? Тэрбээр мэдээлэлгүй байв уу? Хэрэв мэдээлэлгүй байгаа бол түүнийгээ хэлэх хэрэгтэй. Эрдэмтэн хүн гээд жирийн иргэд түүний үгийг маш анхааралтай сонсч буй шүү дээ! Чернобылын осолын үеэр НЭГ л реактор дэлбэрсэн. Японд харин ДӨРВӨН реакторт осол гарлаа.
  
• А.Ундраа гуай хүн амьтанд атомын осол ноцтой нөлөөлөлхгүй гэжээ. Гэтэл ноцтойгоор барах уу! Хамагийн наад зах нь цацраг идэвхит туяанд хордоно. Элдэв янзын хавдарууд үүснэ.Бамбай булчирхайн хавдар үүснэ. Цусны хорт хавдартай болно. Гэдэс ходоод дотоод эрхтэн бүгд гэмтэнэ. Хамагийн аймшигтай нь бид бүхэний генд нөлөөлж өрөөл татанхай гажигтай тахир дутуу хүүхэд хорвоод мэндэлнэ. Монгол улс юун өсч үржих аажимаар мөхөлийн зүг явна. Ийм нөлөөтэй гэдэгийг одоо бол дэлхий даяар бүхий л хүмүүс мэдэж байх учиртай. Ялангуяа Ундраа гуай болон уг салбарын эрдэмтэд арван хуруунаасаа ч сайн мэдэж байгаа.
  
• Газар хөдөлвөл АЦС-ууд автоматаар унтарна гэжээ. Нэг гол зүйлийг нь А.Ундраа гуай хэлсэнгүй. Автоматаар унтарсан ч хөргүүр систем цааш ажиллаж байх ёстой. Атомын шатсан түлшний савхуудыг хөргөхөд хүйтэн ус хэрэгтэй. Хөргүүр системийг ажилуулахад цахилгаан хэрэгтэй. Гэтэл Фукушимад хэдийгээр реактор унтарсан ч хөргүүр систем ажиллагаагүй болсоноос дэлбэрлтүүд болсон билээ. Фукушима АЦС-ын бүх цахилгаан хангалтын системүүд эвдэрсэн гэдэгийг бид мэдэж буй.
• АЦС-ын цөмийн эрчим хүч найдвартай гэжээ. Гэтэл хүнд болон амьтай голтой бусад бүхэн зүйлийг алдаг, эмгэг гаж, өвчтэй болгодог, байгаль орчиныг хэдэн зуун мянган жилээр бохирдуулдаг энэ зүйл маань хэр найдвартай вэ? Яагаад А.Ундраа гуай цөмийн эрчим хүчний СӨРӨГ талыг дурьдахгүй байна вэ?
• АЦС-ын хуруу дарам цөөн осол болсон гэжээ. Магадгүй ээ. Том хэмжээний осол цөөн болсон байж болно. Гэхдээ жижиг осол байнга болдог бөгөөд ихэнхийг нь зохих ёсны албад иргэдэд мэдээллэдэггүй гэдэгийг санах учиртай.
• 2021 онд Монголд Атомын цахилгаан станц барина гэжээ. Би бол үүнийг тууштай ЭСЭРГҮҮЦЭЖ байгаа. Хамагийн наад зах нь л монголд хөргүүрийг ажиллуулах хангалттай ус гол мөрөн нуур цуурам бий билүү? Цацраг идэвхит хортой хаягдалаа яах вэ? АЦС-аас ялгарч буй хортой туяанд өртөн өвчилсөн хүмүүсээ бид эмчилж чадах уу?
• АЦС-ыг Япон улсын түвшинд хийхгүй бол болохгүй гэж Ундраа гуай хэлжээ. Гэтэл Япон улс нь хүртэл цөмийн аюулт хорын өмнө хүчин мөхөсдөж байна шүү дээ. Хөгжил гэж юу вэ? Эд баялагийн төлөө байгаль дэлхийгээ бохирдуулж, үр хойчдоо амьдрахын аргагүй дэлхийг үлдээхийг хөгжил гэх үү? Япон улсын хөгжил улс ороноо, байгалиа алхам алхамаар мөхөлийн ирмэгрүү хөтөлж байгаа бус уу?
  

Өдөрийн мэдээ сонинд өгсөн ярилцлага нь
http://www.dailynews.mn/?vfile=7&vmet_id=17846&vmet_main=6253&vt=&vl=&vdate=&vofile=&left=yes&vpage=

Видео ярилцлагыг нь эндээс
http://www.medeelel.com/videos/mand-studi/nevtruuleg/stanfordyn-ih-surguuliin-professor-aundraa-mand-studio