Балархай эгшиг гээх дүрэмийг эрдэмтэд шүүмжилж, эсэргүүцэж ирсэн

НЭГ НОМОНД ИНГЭЖ ӨМНӨХ ҮГ БИЧИХ ГЭЖ БАЙСАНАА БОЛИЛОО.

ГЭХДЭЭ БОДОЛ САНААГАА ХАЯАГҮЙ.

Жич. 1983 оны крилл монгол бичигийн дүрэмийн гээгдэх эгшигийн дүрэм №28.1 ийг энэхүү ном баримталаагүй болно. Балархай эгшиг гээх дүрэмийг эрдэмтэд шүүмжилж, эсэргүүцэж ирсэн. Эгшиг гээх дүрэмийг ярилцаж дуусаагүй бөгөөд монгол хэлний ирээдүй, хүмүүсийн ойлголцол, ухаанд сөрөгөөр нөлөөлж байгааг үе үеийн эрдэмтэд судалаачид хэлдэг. Мөн крилл монгол бичигийн  дүрэмдээ яаралтай тусгах нэгэн шинэчлэл бол тийн ялгалыг өмнөх үгтэй заавал залган бичих шаардлагагүй юм. Монгол бичигт тийн ялгалаа салган бичдэгийг зарим тохиолдолд энэхүү номондоо хэргэжүүлсэнээр “-” гэх дүрэм бус тэмдэглэгээ шаардлагагүй боллоо. Жишээлбэл гол шүүмжлэгчидийн нэг Д.Төмөртогоо. Түүний Монгол хэлний үе бүтээх балархай эгшиг, 1988, нийтлэлийг үзнэ үү. “[...] одоогийн [...] дүрэмд өргөлтгүй үеийн балархай эгшигүүдийг үе бүтээхгүй гэж үзээд тэдгээрийг гээж тэмдэглэсэн [...].[...] монгол хэлний үндэсэн дөрвөн үеэс гадана урид өмөнө ч байгаагүй, одоо ч байхгүй ЭГГ, ГЭГГ, ЭГГГ, ГЭГГГ гэсэн дөрвөн өөр үе шинээр гарч ирсэн байна. [...] Жишээ нь: utas+a:r = utăsa:r. [...] одоогийн зөв бичих дүрэмийн дагуу “утсаар” гэж бичдэг шиг хэлэгдэнэ гэсэн үг. Энэ нь хэрэг дээрээ “утсаар”, “уцаар” гэсэн хоёр үгийг утгынхаа талаар ялгаагүй гэж үзсэн хэрэг болно. Гэтэл /ă/ гэсэн энэхүү хэт богино эгшиг нь үе бүтээж, уламаар хоёр талынхаа t, s гэсэн гийгүүлэгчийг зааглаж байгаа [...].” Төмөртогоо Д.. 2002. Монгол хэлшинжилэлийн онол, түүхийн асуудалууд, 166-169 хуудас.

---