***Philosopher***Activist***Photographer***Translator*** since 2007
Sunday, March 26, 2017
Монгол хэлний эгшиг гээх дүрэм нь даамжирч
Монгол хэлний эгшиг гээх дүрэм нь даамжирч, фантаази, логикгүй дүрэмүүдийг араасаа дагуулаад эхэлчихжээ. Харамсалтай.
нэг үгийг баталгаа болгож аваад, түүгээрээ бүхэл бүтэн дүрэм зохиох гээд оролдчих юм
Ажиглаад байхад нэг үгийг баталгаа болгож аваад, түүгээрээ бүхэл
бүтэн дүрэм зохиох гээд оролдчих юм. Тэр дүрэмд шүүмжлэлтэй хандахаар
нөгөө үгээ баталгаа гээд иш татчихна.
Жишээлбэл монгол хэл залгамал гээд хөдөөнөөс гэж бичдэг гэжээ. Гэтэл ингэж залгаж бичдэг болсон нь саяханы явдал угтаа хүдэгэ эцэ гэж салгаж бичдэг байсан. Залгаж бичээд байгаа чинь буух эзэнтэй буцах хаягтай саяхан зохиосон дүрэм шүү дээ. Монгол хэлний залгаад холбоод бичээд байгаа энэ дагаварууд чинь өмнө бүгд бие даасан ҮГ байсан. Яг л тэр харьцуулаад байгаа англи хэлтэй ижил. Ер нь тийн ялгал, дагаваруудыг заавал залгаж бичдэг баймааргүй байгаа юм. Тэгвэл хиймэл "-" тэмдэг ч хэрэггүй.
Манайхан өнгөц харагдаж байгаа зүйлээс шууд дүгнэлт хийгээд түүнээсээ мөнхийн дүрэм зохиогоод ирээдүйгээ алаад байна.
-----
Жишээлбэл:
ГЭНЭЭ: Учир нь хэлзүйн утгыг илэрхийлж буй хэлбэрүүд нь ихэвчлэн салангид үгс байгаа. “He came from countryside and went to the store” гэсэн өгүүлбэрт байгаа есөн махбод есүүлээ салангид үгс байна. Монгол хэлний хувьд харин FROM гэдэгтэй дүйх хэлзүйн хэлбэр нь англи хэлнийх шиг тусгай үг биш, үндэстэй нь залгаж бичдэг нөхцөл учраас “хөдөө” гэдэг дээр “-өөс” залгах болно,
Жишээлбэл монгол хэл залгамал гээд хөдөөнөөс гэж бичдэг гэжээ. Гэтэл ингэж залгаж бичдэг болсон нь саяханы явдал угтаа хүдэгэ эцэ гэж салгаж бичдэг байсан. Залгаж бичээд байгаа чинь буух эзэнтэй буцах хаягтай саяхан зохиосон дүрэм шүү дээ. Монгол хэлний залгаад холбоод бичээд байгаа энэ дагаварууд чинь өмнө бүгд бие даасан ҮГ байсан. Яг л тэр харьцуулаад байгаа англи хэлтэй ижил. Ер нь тийн ялгал, дагаваруудыг заавал залгаж бичдэг баймааргүй байгаа юм. Тэгвэл хиймэл "-" тэмдэг ч хэрэггүй.
Манайхан өнгөц харагдаж байгаа зүйлээс шууд дүгнэлт хийгээд түүнээсээ мөнхийн дүрэм зохиогоод ирээдүйгээ алаад байна.
-----
Жишээлбэл:
ГЭНЭЭ: Учир нь хэлзүйн утгыг илэрхийлж буй хэлбэрүүд нь ихэвчлэн салангид үгс байгаа. “He came from countryside and went to the store” гэсэн өгүүлбэрт байгаа есөн махбод есүүлээ салангид үгс байна. Монгол хэлний хувьд харин FROM гэдэгтэй дүйх хэлзүйн хэлбэр нь англи хэлнийх шиг тусгай үг биш, үндэстэй нь залгаж бичдэг нөхцөл учраас “хөдөө” гэдэг дээр “-өөс” залгах болно,
Saturday, March 25, 2017
Балархай эгшиг гээх дүрэмийг эрдэмтэд шүүмжилж, эсэргүүцэж ирсэн
НЭГ НОМОНД ИНГЭЖ ӨМНӨХ ҮГ БИЧИХ ГЭЖ БАЙСАНАА БОЛИЛОО.
ГЭХДЭЭ БОДОЛ САНААГАА ХАЯАГҮЙ.
Жич. 1983 оны крилл монгол бичигийн дүрэмийн гээгдэх
эгшигийн дүрэм №28.1 ийг энэхүү ном баримталаагүй болно. Балархай эгшиг гээх
дүрэмийг эрдэмтэд шүүмжилж, эсэргүүцэж ирсэн.
Эгшиг гээх дүрэмийг ярилцаж дуусаагүй бөгөөд монгол хэлний ирээдүй, хүмүүсийн ойлголцол,
ухаанд сөрөгөөр нөлөөлж байгааг үе үеийн эрдэмтэд судалаачид хэлдэг. Мөн крилл
монгол бичигийн дүрэмдээ яаралтай тусгах
нэгэн шинэчлэл бол тийн ялгалыг өмнөх үгтэй заавал залган бичих шаардлагагүй
юм. Монгол бичигт тийн ялгалаа салган бичдэгийг зарим тохиолдолд энэхүү
номондоо хэргэжүүлсэнээр “-” гэх дүрэм бус тэмдэглэгээ шаардлагагүй боллоо. Жишээлбэл гол шүүмжлэгчидийн нэг Д.Төмөртогоо. Түүний Монгол хэлний үе бүтээх балархай эгшиг,
1988, нийтлэлийг үзнэ үү. “[...]
одоогийн [...] дүрэмд өргөлтгүй үеийн балархай эгшигүүдийг үе бүтээхгүй гэж
үзээд тэдгээрийг гээж тэмдэглэсэн [...].[...] монгол хэлний үндэсэн дөрвөн үеэс
гадана урид өмөнө ч байгаагүй, одоо ч байхгүй ЭГГ, ГЭГГ, ЭГГГ, ГЭГГГ гэсэн
дөрвөн өөр үе шинээр гарч ирсэн байна. [...] Жишээ нь: utas+a:r = utăsa:r.
[...] одоогийн зөв бичих дүрэмийн дагуу “утсаар” гэж бичдэг шиг хэлэгдэнэ гэсэн
үг. Энэ нь хэрэг дээрээ “утсаар”, “уцаар” гэсэн хоёр үгийг утгынхаа талаар
ялгаагүй гэж үзсэн хэрэг болно. Гэтэл /ă/ гэсэн энэхүү хэт богино эгшиг нь үе
бүтээж, уламаар хоёр талынхаа t, s гэсэн гийгүүлэгчийг зааглаж байгаа [...].”
Төмөртогоо Д.. 2002. Монгол
хэлшинжилэлийн онол, түүхийн асуудалууд, 166-169 хуудас.
Wednesday, March 22, 2017
Авгайг нь амьд улдээгээрэй ГЭСЭН ШУУ
Зориг моригийн хэрэгийг бол огт сонирхдоггуй. Угаасаа ойлгомжтой. Гэхдээ
сая Элбэгдоржийн цац гэсэн видео дотор энэ хэсэг анхааралд орлоо.
Авгайг нь амьд улдээгээрэй ГЭСЭН ШУУ гэж надад хэлсэн гэнээ. Хэн тэгж
хэлсэн юм бээ? Захиалсан хэлсэн хун нь хэн бм бээ тэгээд? Хаха элэг элэг
😂 жужиг нь унэн бололтой.Эмгэнээд дуусахгуй болохоор суулдээ инээгээд эхэлдэг дээ солиоролын шинж хаха
Tuesday, March 21, 2017
Майкел Хадсоны фен.
Майкел
Хадсоны фен. Түүний ярьж байгааг сонсох бурханы сургааль сонсч
байгаатай адилхан баяр баясгалан төрүүлж байна шүү хаха. Хадсон Мадсон
байгаа нь ямар гээчийн хувь зохиол вэ...Түүний энэ лекцийг заавал
сонсоорой. Яагаад хөдөлмөрийг өндөр татвараар шулдаг цаг үед амьдарч
байгааг тайлбарлаж байнаа.
Friday, March 10, 2017
ХХОАТ г шатлалтай болгохыг дэмждэг. Гэхдээ
Арчаагуйгийнххээ телеесийг удахгуй бугдээрээ телж эхлэх нь дээ
хее***монгол хуний унэлгээг бууруулж sale зарлаж байгаа хэлбэр****ууж
идсэнээ нийтэд нялзаалаа****ХХОАТ г шатлалтай болгохыг дэмждэг. Гэхдээ
бууруулж 5,10,15 гэх мэт болгох естой байсан.
Subscribe to:
Comments (Atom)
Blog Archive
Popular Posts
-
Монголын үндэсрхэг үзэлтэнүүд (=националист), эзотерикчид, мөн энгийн олон залуус ихээр иш татаж, анхааралаа хандуулаад буй Ч.Эрдэнийн ...
-
Урьд нь http://gunuhaanduguilan.blogspot.com нэртэй байсан бол http://philosophynclub.blogspot.com нэртэй болов.
-
Итгэмээргүй юм. Аль арван жилийн өмнө Монголын их сургуулиуд ямар байсан одоо болтол 2014 он гарах гэж байхад яг тэр хэвээрээ. Багш: ...
-
Хувцас загварын ертөнцийн талаар баримтат кино хийсэн нэгэн найруулагчийн ярилцлагыг үзлээ. Хувцас загварын компаниуд нилэнхүйдээ эдийн зас...


