Философийн асуудалуудыг мэддэг, тодорхой хэмжээнд гадарладаг хүмүүнд үүн шиг хөгжилтэй хөл бөмбөгийн тоглолт, үүнээс өөр байхгүй гэдэгт итгэлтэй байна!
Анх үзээд элэгээ хөштөл инээсэн бөлгөө. Та бүхэн заавал үзээрэй!
Английн, хошин шог, инээдэмийн хамтлаг Monty Python наргиа хошигнолыг ухааны өндөр төвшинд холбохдоо үнэхээр гарамгай гэдэгээрээ дэлхий даяар алдартай.
1972 оны Мюнхений зуны олимпод Герман, Грек хоёрын хоорондох хөл бөмбөгийн финаалын төлөөх маш сонирхолтой тоглолт болох гэж байна. Германы талынхан Хегелиэр удирдуулан, Каант гээд багийн философичид талбай дээр гарч ирнэ. Энэ багийн сюрприз нь Франц Бекэнбауэр. Философичидын дунд ганц хөл бөмбөгч юу хийж явна вэ?
Грекийн багийн ахлагч Сократ бөгөөд энэ багт математикч Архимед багтсан мөн л сонин хэрэг болов.
Тэмцээнийг шүүхээр аль нэг талд хамааралгүй, алс холоос Күнз иржээ.
За тоглолт эхэллээ. Шүгэл дуугарлаа. Хегель, Нийче хоёр бодолд автан шууд бөмбөгнөөс холдлоо. Виттгенштаян гээд герман талынхан бүгд гүн эрэгцүүлэлд оров. Хөөрхий Франц Бекэнбауэр ганцаар эргэлзэн, учираа олохгүй талбайн төвд зогсоно.
Грек баг мөн адил байдалд. Архимед Сократад нэгэн санааг паассаллаа. Сократ бөмбөгрүү ойртсоор ойртсоор, даанч холуур зөрөөд өглөө.
Ийм янзаар Герман VS. Грек хөл бөмбөгийн тулаан ямар ч сонирхолгүй болж байна....
Тоглолтын явцын талаар тайлбарлагч мэдээгээр хураангуйлан гаргав:
Нийче Күнзийг өөрийн чин хүсэл гээч юм огт байхгүй гэж доромжилсон учир шүүгч Күнз түүнд шар хуудас өгчээ. Германы дасгалжуулагч Мартин Лүтэр, Карл Марксыг талбайд гаргахаар болжээ. Карл Маркс талбайд гарсанаар германы талд өөрчлөлт орох болов уу гэтэл, юу ч өөрчлөгдсөнгүй ээ!
89 дэхь минутад грек талд том үйл явдал боллоо! Архимед учирыг ойлгожээ. Eureka! Оллоо! гэсээр Архимед бөмбөгрүү заалаа. Бөмбөгийг хөлөөрөө хөшиглөх ёстой юм байна гэдэгийг гүн ухааны нүсэр ажил хийсэний дараа ойлголоо. Учирыг ойлгосоноор тоглолт явагдаж эхэллээ. Эцэст нь Грекчүүд энэ тоглолтын цорын ганц бөмбөгийг, Сократд дамжуулан, хийлээ. Энэ бол Сократын карьертээ хийсэн хамагийн том гоол! Германчууд шүүгч Күнз дээр очиж маргалдлаа. Хегель бодит байдал бол натуралистик-бус этикийн зүгээр а-приори нэмэлт шүү дээ гэж учирлав. Каант өөрийн категорын императивын тусламжтайгаар бодит байдал бол онтологийн талаас зүгээр бидний төсөөлөлд байдаг учир, энэ гоолыг бүү тооцооч гэж гуйв. Карл Маркс шууд л энэ бол хавсай, offside байсан хэмээв. Шүүгч Күнз алийг нь ч хүлээн зөвшөөрсөнгүй. Шүгэл дуугарлаа. Грек гүн ухаантанууд герман гүн ухаантануудыг 1:0-оор хожлоо.
Posts
haha, hugjiltei yum :)
ReplyDeleteTeheer Grekiin filosofi iluu yavtstai bolj taarav uu da. Esvel zugeer tohioldol uu, kkk.
@Гүндэгээ,
ReplyDeleteMonty Python-чууд германы хэт идеалист философичидоор хошигносон гэж би ойлгоод байгаа. Сократ гоол хийсэний дараа нөгөөдүүл нь шүүгч дээр очоод дараах зүйлийг хэлсэн болохоор нь л би тэгж бодоод байгаа юм.
Hegel is arguing that the reality is merely an a priori adjunct
of non-naturalistic ethics, Kant via the categorical imperative is holding that ontologically it exists only in the imagination, and Marx is claiming it was offside.
хэхэ. харин лаг инээдтэй.
Ер нь үнэндээ Герман, грек хоёрыг хооронд нь эсрэгцүүлж тавьж болохгүй л дээ. Европын философи, шинжлэх ухаан бүгдийнх нь үндэс суурь грекийн философит тавигдсан. Тийм болохоор герман болон бусад энэ тэр философиуд грекээс улбаатай философи явцын үргэлжлэл, өв залгамжлагчид.
хэхэ, мэдээж философийг ерөнхийд нь шоглож шоолж байгаа юм дээр нь хэхэ
ReplyDelete1) http://www.youtube.com/watch?v=bVKX-9S6tzE&feature=player_embedded#at=833
ReplyDeletedeerh videog uzeed blogch tanid buuj baigaa bodoloosoi huvaaltsaarai
2) nogoon namiin darga enkhbatiig ajiglagsad twitterdeer tuuniig dagan ajiglavaas tuniig tanihad hyalbar duhum baij magad.
@anonymous
ReplyDelete1)аан санал болгосонд баярлалаа. Үзсээн. Уг нь энэ талаар бичмээр байвч, ухаан санаагаа ойрд өөр юманд төвлөрүүлж байгаа болохоор даанч олон юм бичиж чадахгүй нь ээ. Тэгээд завтай болохоороо чадвал бичнээ. Видеог үзээд хөөх монгол хүмүүс чинь ямар аймар бүдүүлэг, мушгиж гуйвуулсан, шарыг харж шаравдаг,тэнэг, ухаанд нь ухна ишиг үхээд ялзарчихаа юу уу даа л гэж бодсон. Мэдээж хоёр сэтгүүлч, тэр асуулт тавьсан хоёр гарыг хэлж байна л даа.
2)Аанхан санаа дэвшүүлсэнд баярлалаа. Одоогоор би твиттергүй. Ойрын ирээдүйд ч твиттер нээхгүй гэж бодож байна. Хааяа хааяа твиттерт нь орж харж байна аа. баярлалаа